Nane Nasıl Yetişir?Nane (Mentha), Ballıbabagiller (Labiatae) familyasından olup, Mentha cinsini oluşturan ve dünyanın birçok yerinde bulunan yaklaşık 30 türün ortak adıdır. Genellikle temmuz ve ağustos aylarında çiçek açarlar. Türkiye'de ise Anadolu'nun hemen her yerinde yetiştirilebilir. Bitkinin Genel ÖzellikleriNane bitkisi, 0,5 - 1 metre boylarında, hoş kokulu, otsu ve genellikle yıllık olan bir bitkidir. Gövdeleri dört köşeli, yeşilimsi mor veya kırmızımtırak renkli ve tüylü veya tüysüz olabilir. Çiçekleri mor, pembe, beyaz ve leylak rengindedir. Yaprakları saplı, karşılıklı dizilmiş, oval şekilli, kenarları dişli ve hafif tüylüdür. Nane Yetiştirme TeknikleriNane yetiştirmek için birkaç farklı yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler şunlardır:
Çelik ile Nane YetiştirmeBu yöntem en yaygın olanıdır. Nane çelikleri çok kolay ve hızlı kök oluşturabilme özelliğine sahiptir. Ancak çeliklerin güneşten etkilenmemesi için yerlerinin biraz gölgelenmesi faydalı olur. Bu yetiştirme şeklinde dikim hem ilkbaharda hem de sonbaharda yapılabilir. Dikimde gövde çelikleri kullanılır. Biçimden sonra gövdenin sertleşmiş kısımlarından 5 - 15 cm'lik parçalar ayrılır ve bu parçalar 1 - 3 gözü toprak üzerinde kalacak şekilde yetiştirilecek yerlere dikilir. Ayrıca bu çeliklerin köklendirme ortamlarından alınarak daha sonra esas yerlerine dikilmesi de mümkündür. Nane yetiştiriciliği genelde tava veya tahtalarda yapılır. Uygun toprak işlenmesinden sonra 110 - 120 cm genişlikte ve belirli uzunlukta hazırlanan tavalara köklenmiş çelikler veya köklü çelikler 20 - 25 x 5- 10 cm mesafelerle dikilir. Yeteri şekilde can suyu verilir ve bakım işlerinin yerinde ve zamanında yapılmasına dikkat edilir. Kök Sürgünleri ile Nane YetiştirmeÖnceki yıllarda yetiştirilen kaliteli nane bitkilerinin yerinden sökülerek köklerinin ayrılması ve saçaklı kök piçleri kullanılarak yapılan yetiştirme şeklidir. Ana köklerden ayırdığımız saçaklı kök piçleri, çelikle üretim şeklinde olduğu gibi yine tava ve tahtalara benzer mesafelerle (20 - 25 x 5- 10 cm) dikilir. Tohum ile Nane YetiştirmeTohumla üretim şekli genellikle ticari boyutlu geniş alanlarda yapılan üretimlerde kullanılır. Diğer yeşil kısmı tüketilen sebzelerde yapıldığı gibi tava veya tahtalar hazırlanır ve bu yerlere serpme ve sıralı halde metre kareye 0,5 gram tohum ekimi yapılır. Çok küçük ve hafif olan tohumlar hassas ekim için bir miktar kül veya kum ile karıştırılarak ekilebilir. Hafifçe bastırılan tohumların üzeri fazla kapatılmadan dikkatlice sulanır. Nane Bakımı Nasıl Yapılır?Köklü ve çelik sürgünler ile yapılan yetiştirmede piçlerin veya fidelerin dikiminden sonra yapılacak bakım işlerinin başında sulama, yabancı ot temizliği ve gübreleme gelir. Lüzumlu olduğu zamanlarda sulama yağmurlama veya salma şeklinde yapılır. Nemli ortamlarda iyi gelişen nane bitkisi için yağmurlama sulamanın yapılması kalite ve verimi artırıcı etki yapar. Yabancı ot temizliği çapalama veya elle yapılmalıdır. Tohumlu üretimde yabancı ot temizliği ilk yıl çok önemlidir. Sonraki yıllarda pek zahmetli olmamaktadır. Nane bol organik gübreyi sever. Çok yıllık sebzeler sınıfına girdiği için ilk yıl gübrelenmesine özen gösterilmelidir. Toprak yapısına göre yapılan hasattan sonra azotlu ve hayvan gübresi takviyesi yapılmalıdır. Nane bitkisinin önemli bir zararlısı ve hastalığı yoktur, sadece yaprak emici böcekler ve külleme hastalığına, yapraklarda leke oluşturan nane pası hastalığına karşı dikkatli olunmalı ve gerekli şekilde mücadele edilmelidir. SonuçNane yetiştiriciliği, uygun teknikler kullanıldığında oldukça verimli ve karlı bir tarım dalıdır. Çelik, kök sürgünleri ve tohum ile yetiştirme yöntemleri arasından uygun olanı seçerek, bakım işlemlerine dikkat edildiği takdirde kaliteli ve bol ürün elde edilebilir. |
Nane yetiştirmek için çelik yöntemini denemek gerçekten ilginç bir fikir. Gölge bir yer bulmak zorunda olup olmadığınız konusunda, çeliklerin güneşten etkilenmemesi faydalı olsa da, tam gölge yerine hafif bir gölgeleme yeterli olabilir. Bu sayede nane bitkileri, güneş ışığını alarak büyümeye devam edebilirler. Ayrıca, nane için en uygun dikim zamanı bahar ve sonbahar dönemleridir. Bu mevsimlerde dikim yaparak, bitkilerin köklenmesi ve büyümesi için en iyi koşulları sağlamış olursunuz. Sizce bu mevsimlerde denemek için ekim yapmayı düşünmeli misiniz?
Cevap yazMerhaba Özger,
Nane yetiştirmek için çelik yöntemi gerçekten etkili bir yöntemdir. Gölgeleme konusundaki düşünceleriniz de oldukça yerinde. Nane bitkileri hafif gölgeleme ile güneş ışığını alarak sağlıklı bir şekilde büyüyebilirler. Bahar ve sonbahar mevsimlerinde ekim yapmak, bitkilerin köklenmesi ve gelişimi için en uygun zaman dilimidir. Eğer bu mevsimlerde denemek için ekim yapmayı düşünüyorsanız, nane bitkilerinizin daha hızlı ve sağlıklı bir şekilde gelişeceğini söyleyebilirim. Bu dönemde toprağın nemli olması, bitkilerin kök salmasını kolaylaştırır. Dolayısıyla, bu fırsatı değerlendirmek iyi bir fikir olabilir. Başarılar dilerim!
Nane yetiştirmek için çelik yöntemini denemek istiyorum ama güneşten etkilenmemesi için gölge bir yer bulmak zorunda mıyım? Ayrıca dikim için en uygun mevsim hangisidir?
Cevap yazMerhaba Mühre,
Nane yetiştirmek için çelik yöntemini denemek harika bir fikir! Bu yöntemle başarılı sonuçlar elde edebilirsiniz. Sorularınıza gelince:
Gölge Yer: Nane, yarı gölge ve açık güneş alanlarında yetişebilir. Ancak, çok yoğun güneşe maruz kalmasından kaçınmakta fayda var. Bu nedenle, sabah güne޾i alan ama öğleden sonra gölgede kalan bir yer tercih edebilirsiniz.
Dikim Mevsimi: Nane dikimi için en uygun mevsim ilkbahar ve sonbahar aylarıdır. Bu dönemlerde hava sıcaklığı ve nem oranı nandın köklenmesi için ideal olacaktır.
Bol şanslar dilerim ve umarım naneleriniz bolca yeşerir!